امکان سنجی تجزیه پذیری حق فسخ از منظر حقوق ایران و مصر و فقه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

3 استاد گروه حقوق دانشگاه تبریز

چکیده

به موجب اصل عموم وفای به عهد و اجرای قرارداد، اجرای کامل تعهد مورد نظر قانونگذار است و نقض قرارداد یا عدم تحقق مفاد آن با اعمال ضمانتهایی همراه است که در متن قانون گنجانده شده و منتهی به جبران خسارتهایی می‌شود. تلاش همه‌ نظامهای حقوقی از جمله ایران و مصر آن است که قرارداد حتی المقدور اجرا شود و در این پژوهش تلاش می‌شود به روش توصیفی تحلیلی با توجه به تجزیه‌پذیری حق فسخ قرارداد، حقوق متعاقدین در صورت عدم اجرای بخشی از قرارداد یا اجرای مخالف و غیرمنطقی آن و نیز در صورت داشتن حق و تعدد و یا به ارث رسیدن حق فسخ، در قانون مدنی ایران و مصر بررسی شود که در این شرایط (بطلان یا فسخ) نقض تنها بر همان بخش از عقد وارد می‌شود و مابقی عقد و کل قرارداد به اعتبار و قوت خود باقی است، مگر اینکه نقض قسمتی از قرارداد موجب نقض اساسی شود که در این صورت حق فسخ برای کل قرارداد وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Feasibility of divisibility of the right of dissolution from the perspective of Iranian and Egyptian law and Islamic jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Manouchehr Sadeghi 1
  • Abasat Pourmohammad 2
  • Reza Sokuti Nasimi 3
1 PhD student at Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran
2 Assistant Professor at Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran
3 Professor at University of Tabriz
چکیده [English]

According to the general principle of faithfulness to the promise and the execution of the contract, the full implementation of the obligation intended by the legislator, and the violation of the contract or the failure to fulfil its provisions are accompanied by the application of guarantees that are included in the text of the law and leads to compensation for damages. The efforts of all legal systems, including Iran and Egypt are to implement the contract as much as possible, and in this research, an attempt is made to use a descriptive-analytical method, considering the divisibility of the right of dissolution of the contract, the rights of the contracting parties in case of non-implementation of a part of the contract or its contrary and unreasonable implementation, and also in case of having the right and the multiplicity or inheritance of the right of dissolution has been researched in the civil law of Iran and Egypt that in these circumstances (nullification or dissolution) the violation is only on the same part of the contract and the rest of the contract and the whole contract remain valid, unless the violation of a part of the contract causes a fundamental violation, in which case there is a right of dissolution the entire contract.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contract
  • divisibility
  • rights
  • dissolution
ابن‌حجر هیتمی، احمد بن محمد، تحفة المحتاج بشرح المنهاج، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، بی‌تا.
ابن‌قدامه، عبدالله بن احمد، المغنی، بیروت، دارالفکر، 1986م.
ابن­‌ماجه قزوینی، محمد بن یزید، سنن ابن­‌ماجه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1997م.
امامی، سید حسن، حقوق مدنی، تهران، کتاب‌فروشی اسلامیه، 1381ش.
انصاری، مرتضی بن محمدامین، کتاب المکاسب، قم، دارالفقه، 1386ش.
باعلوی، عبدالرحمن بن محمد، بغیة المسترشدین فی تلخیص فتاوی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1418ق.
باقری اصل، حیدر، «بررسی و نقد قلمرو و ادله فقهی ارث خیار»، مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 16، 1396ش.
بجیرمی، سلیمان بن محمد، البجیرمی علی الخطیب، بیروت، دارالمعرفه، 1978م.
جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی المذاهب الأربعة، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1986م.
حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، بیروت، دارالتراث، 1417ق.
خطیب شربینی، محمد بن احمد، مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظ المنهاج، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1958م.
ربیعی، محمد، باقیات صالحات، تهران، پرتو بیان، 1389ش.
زحیلی، وهبه، الفقه الإسلامی و أدلته، دمشق، دارالقلم، 1418ق.
سلجوقی، محمود، «تقسیم‌ناپذیری در حقوق و تعهدها»، مجله کانون وکلا، شماره 148و149، 1368ش.
سنهوری، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه، 2009م.
همو، نظریه العقد، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1976م.
طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، حاشیة المکاسب، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1370ش.
عاشور، احمد عیسی، فقه آسان در مذهب امام شافعی، ترجمه محمود ابراهیمی، تهران، نشر احسان، 1393ش.
قانون روابط موجر و مستأجر، مصوب 1356ش.
کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، تهران، بهمنی، 1383ش.
مردوخ، محمد، فقه محمدی، مهاباد، سیدیان، 1360ش.
نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1404ق.
نراقی، احمد بن محمدمهدی، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام، قم، مکتبه بصیرتی، 1415ق.
همو، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث، 1419ق.