اناطه عزل به اذن زوجه از دیدگاه مذاهب خمسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

چکیده

یکی از چالشهای زوجین بعد از ازدواج تمایل و یا عدم تمایل یکی از آنها به فرزندآوری بدون مشورت و هماهنگی از طریق عزل یا یکی از روشهای متداول امروزی است که موجب نزاع در میان زوجین و ارجاع به محاکم قضایی می‌شود و گاهی به طلاق منجر می‌گردد. بیان موضوع حق باروری در عزل از نظر روایت و هم­چنین از منظر حقوق انسانی، قابل تأمل است و پرداختن به آن در عصر حاضر، ضرورت و اهمیت دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر دیدگاه مذاهب چهارگانه اهل­‌سنت و امامیه و ملاحظه ادله عقلی و نقلی به تبیین ارتباط اذن زوجه در عزل و انواع روشهای متداول با فرزندآوری می‌پردازد و این سؤال را مطرح می‌کند که آیا با ازدواج، حقی برای زن در فرزندآوری ایجاد خواهد شد یا خیر؟ نتیجه تحقیقات نشان می­‌دهد که زنان با ادله تعبدی در باروری ذی­‌حقند و فرزندآوری حق مشترک بین زوجین است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dependency of Azl (withdrawal) to the wife's permission from the point of view of the five denominations

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sarmasti 1
  • Ali Akbar Jahani 2
1 PhD student at University of Mazandaran
2 Assistant Professor at University of Mazandaran
چکیده [English]

One of the challenges of couples after marriage is the desire or unwillingness of one of them to bear children without consultation and coordination through Azl (withdrawal) or one of the common nowadays methods , which causes quarrels between couples and referral to judicial courts, and sometimes leads to divorce. Expressing the issue of reproductive right in Azl is worthy of reflection from the point of view of tradition and from the perspective of human rights, and it is necessary and important to deal with it in the present era. Based on the perspective of the four Sunni and Imamiyyah denominations and observing the rational and narrative evidences, the present research explains the relationship between the permission of the wife in Azl and various common methods with childbearing and raises the question whether marriage will create a right for a woman to bear children or not. The results of the research show that women have the right of fertility based on the traditional evidences and having children is a mutual right between couples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Azl
  • permission
  • wife
  • fertility
 قرآن کریم.
ابن­‌جزی کلبی، محمد بن احمد، القوانین الفقهیة فی تلخیص مذهب المالکیة، بیروت، بی‌نا، 1415ق.
ابن­‌جنید، محمد بن احمد، مجموعة فتاوی ابن­‌الجنید، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1416ق.
ابن­‌حنبل، احمد بن محمد، مسند الإمام احمد بن حنبل، بیروت، عالم الکتب، 1998م.
ابن­‌رشد، محمد بن احمد، البیان و التحصیل و الشرح و التوجیه و التعلیل لمسائل المستخرجه، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1408ق.
ابن­‌عابدین، محمدامین بن عمر، رد المحتار علی الدر المختار، بیروت، دارالفکر، 1417ق.
ابن­‌قدامه، عبدالله بن احمد، المغنی و الشرح الکبیر، بیروت، دارالکتاب العربی، 1417ق.
ابن‌مفلح، ابراهیم بن محمد، المبدع فی شرح المقنع، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1356ق.
ابن­‌نجیم مصری، زین­‌الدین بن ابراهیم، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1422ق.
اشتهاردى، على­‌پناه، مدارک العروة، تهران، اسوه، 1417ق.
اصفهانى، سید ابوالحسن، وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام الخمینی)، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1422ق.
انصاری، زکریا بن محمد، اسنی المطالب فی شرح روض الطالب، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1422ق.
انصاری، مرتضی بن محمدامین، کتاب النکاح، قم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، 1415ق.
بهوتی، منصور بن یونس، دقائق أولی النهى لشرح المنتهى، بیروت، عالم الکتب، 1414ق.
همو، کشاف القناع عن متن الإقناع، ریاض، دارالنشر، 1421ق.
حصکفی، محمد بن علی، الدر المختار شرح تنویر الأبصار و جامع البحار، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1423ق.
حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل البیت، 1388ق.
همو، مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
خویى، سید ابوالقاسم، فقه الأعذار الشرعیة و المسائل الطبیة، قم، دارالصدیقة الشهیدة، 1427ق.
رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد، فتح العزیز فی شرح الوجیز، بیروت، دارالفکر، 1417ق.
رملی، محمد بن احمد، نهایة المحتاج الی شرح المنهاج، بیروت، دارالفکر، 1404ق.
زیدان، عبدالکریم، المفصل، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1417ق.
سیستانى، سید على، المسائل المنتخبة، قم، دفتر آیة­الله سیستانى، 1422ق.
شریف، محمد بن احمد، الإرشاد إلى سبیل الرشاد، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1419ق.
شوکانی، محمد بن علی، ارشاد الفحول الی تحقیق الحق من علم الأصول، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1417ق.
صیمرى، مفلح بن حسن، غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارالهادی، 1420ق.
طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی مع تعلیقات، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1422ق.
طباطبایی، سید علی بن محمدعلی، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم، مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث، 1418‍ق.
طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة، 1387ق.
عبدالله بن فهد، «اشتراط عدم الإنجاب فی عقد النکاح»، مجلة العدل، 1434ق.
عبدری غرناطی، محمد بن یوسف، التاج و الإکلیل لمختصر خلیل، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1416ق.
عینى، محمود بن احمد، البنایة شرح الهدایة، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1420ق.
غزالی، محمد بن محمد، إحیاء علوم الدین، بیروت، دارالمعرفة، 1417ق.
فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب، کشف الرموز فی شرح المختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.
فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، قم، امیرقلم، 1425ق.
قرافی، احمد بن ادریس، الذخیرة، بیروت، دارالغرب الإسلامی، 1417ق.
کلیبولی، عبدالرحمن بن محمد، مجمع الأنهر فی شرح ملتقی الأبحر، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1417ق.
مالکی، محمد امیر، ضوء الشموع شرح المجموع فی الفقه المالکی، نواکشوط، دار یوسف بن تاشفین، 1426ق.
ماوردی، علی بن محمد، الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الإمام الشافعی و هو شرح مختصر المزنی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419ق.
محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه بخش مدنی، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1383ش.
محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسه آل البیت، 1414ق.
محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی، تهران، دانشگاه تهران، 1388ش.
مظفر، محمدرضا، اصول فقه، ترجمه محسن غرویان، قم، دارالفکر، 1413ق.
مکارم شیرازی، ناصر، أحکام النساء، قم‌، مدرسه امام على بن ابى­‌طالب، 1426ق.
ملا، محمد بن فرامرز، درر الحکام شرح غرر الأحکام، بیروت، دارإحیاء الکتب العربیة، 1421ق.
نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1404ق.
نووی، یحیی بن شرف، المجموع شرح المهذب، بیروت، دارالفکر، 1417ق.