نگاهی به دیدگاه فقهای مذاهب خمسه پیرامون اثر زنا و لواط بر حرمت مصاهرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 کارشناس ارشد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

چکیده

زنا و لواط به عنوان سبب مصاهرت می­‌توانند با شرایطی موجب حرمت نکاح شوند. در این پژوهش اقوال فقهای مذاهب خمسه در مورد زنا و لواط و اثر آن در حرمت مصاهرت به روش توصیفی - تحلیلی و مقایسه­‌ای بررسی شده است. مذاهب خمسه در اینکه زنای لاحق بر نکاح باعث حرمت زن و شوهر نمی­‌شود، اتفاق نظر دارند؛ زیرا «الحرام لایفسد الحلال» ولی درباره زنای سابق بر ازدواج میان فقها وحدت نظر وجود ندارد. برخی از فقهای امامیه و ابوحنیفه و احمد بن حنبل معتقد به نشر حرمت شده‌­اند. در مقابل برخی دیگر از فقهای امامیه و مالک و شافعی معتقد به جواز ازدواج مرد زانی با مادر یا دختر زانیه هستند. با بررسی ادله­ و مستندات طرفین، قول دوم مردود به­‌نظر می­‌رسد. در مسئله­ لواط، مطابق اجماع فقهای امامیه فاعل نمی­‌تواند با مادر، خواهر و دختر مفعول ازدواج کند، اما عکس آن حرام نیست. حنابله نیز لواط را ملحق به زنا دانسته و قائل به نشر حرمت توسط لواط شده­‌اند. بقیه­ فقهای اهل­‌سنت به اتفاق، لواط را موجب نشر حرمت نمی­‌دانند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Overview of the Standpoint of the Jurisprudents of the Five Islamic Schools Concerning the Effect of Adultery and Sodomy on the Prohibition of Marriage

نویسندگان [English]

  • Seyed Ali Hashemi Khanabbasi 1
  • Morteza Aghaei 2
1 Assistant Professor at Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
2 MA at University of Mazandaran
چکیده [English]

Adultery (zina) and sodomy (lawat), as the reason of musahirat, may cause prohibition of Islamic matrimony. In this research, the sayings of the jurisprudents of the Five Islamic Schools concerning the effect of adultery and sodomy on the prohibition of the marriage are studied in a descriptive-analytical and comparative method. There is a consensus among the Five Islamic Schools about the fact that adultery subsequent the lawful marriage causes no prohibition of the marriage of man and wife, since «الحرام لایفسد الحلال» meaning an unlawful act does not make a preceding permitted act unlawful, while there is no consensus about the adultery preceding the lawful marriage. Some Imami jurists, and Hanafi and Hanbali jurists believe that there is prohibition in this case. Some other Imami jurists, and Maliki and Shafi‘i jurists consider the marriage of adulterer to adulteress’ mother or sister permitted. Studying the sayings and evidences of the parties show that the second idea is rejected. According to the sayings of Imami jurists concerning sodomy, the sodomite is not permitted to marry mother, sister and daughter of the sodomized, but the sodomized person is permitted to marry mother, sister and daughter of the sodomite. Hanbalis consider sodomy like adultery in this case and believe in prohibition of marriage due to sodomy. Other jurists believe that sodomy causes no prohibition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prohibition
  • Matrimony
  • Adultery
  • Sodomy
  • the Five Islamic Schools

مراجع

قرآن کریم.
ابن­‌حیون، نعمان بن محمد، ‏دعائم الإسلام‏، قم، مؤسسه آل البیت، 1385ق‏.
ابن­‌سعید حلی، یحیى بن احمد، الجامع للشرائع، قم، مؤسسه سیدالشهداء العلمیه، 1405ق.
ابن­‌قدامه، عبدالله بن احمد، المغنی، بیروت، دارالکتاب العربی، 1404ق.
ابن­‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارالفکر؛ دارصادر، 1414ق.
بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1405ق.
بستانی، فؤاد، منجد الطلاب، تهران، مؤسسه اسماعیلیان، 1364ش.
جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، قاهره، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت، 1409ق.
حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1418ق.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، دارالقلم؛ بیروت، الدار الشامیة، 1412ق.
زحیلی، محمد مصطفی، القواعد الفقهیه و تطبیقاتها فی المذاهب الأربعه، دمشق، دارالفکر، 1429ق.
ساردویی نسب، محمد؛ نعیمی، طاهره سادات؛ خادمی، مریم، «واکاوی تطبیقی حرمتهای ابدی ازدواج در فقه امامیه و زیدیه با رویکرد حقوقی»، مجله فقه مقارن، شماره 5، 1394ش.
شریف مرتضی، علی بن حسین، الإنتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1415ق.
شهید ثانی، زین‌­الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1429ق.
صدر، سید محمد، ماوراء الفقه، بیروت، دارالأضواء، 1417ق.
طباطبایی، سید علی بن محمدعلی، ریاض المسائل، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1419ق.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1372ش.
طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران، کتاب‌فروشی مرتضوى‌، 1416ق.
طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، مکتب الاعلام الإسلامی، 1409ق.
همو، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1407ق.
همو، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الإسلامیه، 1390ق.
عنسی یمانی، احمد بن قاسم، التاج المذهب لاحکام المذهب، صنعاء، دارالحکمة الیمانیه، 1947م.
فراهیدى، خلیل بن احمد، ترتیب کتاب العین، قم، اسوه، 1414ق.
کلینی، محمد بن یعقوب، فروع الکافی، بیروت، دارالاضواء، 1413ق.
مالک بن انس، الموطأ، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1406ق.
مرداوی، علی بن سلیمان، الإنصاف فی معرفة الراجح من الخلاف، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، بی­‌تا.
مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
مغنیه، محمدجواد، الفقه على المذاهب الخمسه، بی­‌جا، بی­‌نا، بی­‌تا.
نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1404ق.
نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث، 1408ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار